|

สารละลายอิเล็กทรอไลต์และนอนอิเล็กทรอไลต์

     อิเล็กทรอไลต์ (Electrolyte) หมายถึง สารที่เมื่อละลายในน้ำจะนำไฟฟ้าได้ เนื่องจากมีไอออนเคลื่อนที่อยู่ในสารละลาย สารละลายอิเล็กทรอไลต์นี้อาจเป็นสารละลายกรด เบส หรือเกลือก็ได้ ตัวอย่างเช่น สารละลายกรดเกลือ (HCl) สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) และสารละลายของเกลือ KNO₃ เป็นต้น โดยในสารละลายดังกล่าวประกอบด้วยไอออน H⁺ , Cl^- , OH^- , K⁺ และ NO₃^- ตามลำดับ

     นอนอิเล็กทรอไลต์ (Non-electrolyte) หมายถึง สารที่ไม่สามารถนำไฟฟ้าได้เมื่อละลายน้ำ ทั้งนี้เนื่องจาก สารพวกนอนอิเล็กทรอไลต์ จะไม่สามารถแตกตัวเป็นไอออนได้ เช่น น้ำบริสุทธิ์ น้ำตาล แอลกอฮอล์ เป็นต้น

ที่มา : http://www.school.net.th/library/snet5/topic9/electrolite.html

อิเล็กทรอไลต์แก่และอิเล็กทรอไลต์อ่อน

สารละลายอิเล็กทรอไลต์ต่างๆ นำไฟฟ้าได้ไม่เท่ากัน เนื่องจากการแตกตัวเป็นไอออนของอิเล็กทรอไลต์ไม่เท่ากัน อิเล็กทรอไลต์ที่แตกตัวเป็นไอออนได้มากกว่า ก็จะนำไฟฟ้าได้ดีกว่าอิเล็กทรอไลต์ที่แตกตัวเป็นไอออนได้น้อยกว่า อิเล็กทรอไลต์แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้

     1. อิเล็กทรอไลต์แก่ (strong electrolyte) หมายถึง สารที่ละลายน้ำแล้วแตกตัวเป็นไอออนได้มาก อาจจะแตกตัวได้ 100% และนำไฟฟ้าได้ดีมาก เช่น กรดแก่ และเบสแก่ และเกลือส่วนใหญ่จะแตกตัวได้ 100% เป็นต้น

     2. อิเล็กทรอไลต์อ่อน (weak electrolyte) หมายถึง สารที่ละลายน้ำแล้วแตกตัวได้บางส่วน นำไฟฟ้าได้น้อย

ตารางตัวอย่างของอิเล็กทรอไลต์แก่ และอิเล็กทรอไลต์อ่อนบางชนิด

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสารละลายของเราเป็นสารละลายอิเล็กทรอไลต์หรือไม่?

     การทดสอบว่าสารละลายเป็นสารละลายอิเล็กทรอไลต์ หรือไม่ก็ต้องดูการนำไฟฟ้าของสารละลาย เราอาจทดสอบโดยใช้เครื่องมือง่ายๆ ดังนี้

การทดสอบการนำไฟฟ้าของสารละลาย

     สารละลายที่นำไฟฟ้า ได้แก่ สารละลายของกรด เบส และเกลือ อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง ประกอบด้วยขั้วไฟฟ้า 2 ขั้ว ต่อเข้ากับแหล่งให้พลังงานไฟฟ้า
( ให้ศักย์ไฟฟ้า) หลอดไฟ และสวิตซ์ให้ครบวงจรดังภาพ

ภาพอุปกรณ์การวัดการนำไฟฟ้าของสารละลายอิเล็กทรอไลต์
ที่มา http://ssga.ru

ตัวอย่างผลการทดลองการทดสอบการนำไฟฟ้า

ผลที่ได้อธิบายได้ว่า สารละลายที่ไม่มีไอออนอยู่ เช่น น้ำบริสุทธิ์ หรือน้ำตาลที่ละลายอยู่ในน้ำมัน จะมีพันธะแบบโคเวเลนต์ ไม่สามารถแตกตัวเป็นไอออนได้ จึงไม่นำไฟฟ้า แต่ NaCl HCl เมื่ออยู่ในน้ำจะแตกตัวเป็น Na⁺ , Cl^- หรือ H⁺ , Cl^- ซึ่งเป็นไอออนที่เคลื่อนที่ในสารละลายทำให้เกิดการนำไฟฟ้าขึ้นได้